“Thành công của Wrexham và Birmingham City không chỉ là về tiền bạc hay danh tiếng, mà còn là về tầm nhìn dài hạn và chiến lược đúng đắn. Các CLB V-League có thể học hỏi nhiều từ cách làm này để xây dựng thương hiệu mạnh và phát triển bền vững.” — Nguyễn Hồng Sơn, chuyên gia bóng đá Việt Nam
Hành trình thăng hạng ngoạn mục của hai CLB thuộc sở hữu Mỹ
Wrexham và Birmingham City vừa tạo nên câu chuyện thành công đáng chú ý trong làng bóng đá Anh với việc cùng giành quyền thăng hạng vào Championship – chỉ còn cách Premier League một bước.
Wrexham, CLB lâu đời nhất của xứ Wales, đã trải qua hơn bốn thập kỷ kể từ lần cuối cùng họ thi đấu ở giải hạng Hai của bóng đá Anh.
Bốn năm trước, họ còn đang chìm trong giải đấu không chuyên nghiệp.
Giờ đây, họ đã thăng hạng ba mùa giải liên tiếp nhờ sự đầu tư từ hai ngôi sao Hollywood Ryan Reynolds và Rob McElhenney.
“Lối chơi thực dụng của Phil Parkinson có thể còn giá trị hơn nữa ở Championship khi Wrexham sẽ thường xuyên đối đầu với các đối thủ có cầu thủ tốt hơn và ngân sách lớn hơn.” — Rich Fay, podcast RobRyanRed
Trong khi đó, Birmingham City chỉ phải xa rời giải hạng Hai trong một mùa giải ngắn ngủi trước khi trở lại với sự hậu thuẫn từ huyền thoại bóng bầu dục Tom Brady và nhà đầu tư Tom Wagner.
Năm bước để điều hành CLB thành công: Bài học cho V-League
1. Đầu tư vào CLB ở thời điểm khó khăn
Reynolds và McElhenney đã có chủ đích khi mua lại một câu lạc bộ đang ở thời điểm khó khăn nhất.
Đó là kế hoạch của họ ngay từ đầu và giải thích tại sao họ cũng từng cân nhắc Hartlepool United, một đội bóng tương tự đang gặp khó khăn ở National League, trước khi mua Wrexham vào tháng 11/2020.
Brady và Tom Wagner cũng làm điều tương tự khi mua Birmingham City vào tháng 5/2023 sau nhiều năm bất ổn tài chính.
“Tại Việt Nam, nhiều CLB như Sài Gòn FC, Quảng Nam hay gần đây nhất là Hồng Lĩnh Hà Tĩnh cũng rơi vào tình trạng khó khăn tương tự. Một chiến lược đầu tư đúng đắn có thể biến những thách thức thành cơ hội phát triển, như cách Công Vinh đã từng làm với CLB TP.HCM trước đây.” — Trần Minh Chiến, cựu HLV V-League
Cả Birmingham và Wrexham đều có lượng người hâm mộ đông đảo, nhiệt thành đang mong muốn được tiếp thêm năng lượng mới.
Xét về quy mô và tầm vóc, cả hai lẽ ra phải thành công hơn.
Tiềm năng phát triển rõ ràng đối với các chủ sở hữu mới, những người đều coi Premier League là mục tiêu thực tế.
Nếu những đội như Bournemouth và Brentford có thể làm được, tại sao không phải họ?
2. Xây dựng câu chuyện truyền thông hấp dẫn
Wrexham đã gây ấn tượng trên sân cỏ khi họ vươn lên giành quyền thăng hạng League Two mùa giải trước, nhưng đó không phải lý do khiến hơn 80.000 người hâm mộ đến xem đội bóng của Phil Parkinson ở Santa Barbara, Santa Clara và Vancouver mùa hè năm ngoái.
Họ đến để xem Paul Mullin, Ollie Palmer và tất cả các nhân vật khác từ chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng nhất của bóng đá.
“Chương trình Welcome to Wrexham không chỉ nói về bóng đá mà còn kể về người hâm mộ lâu năm sở hữu quán rượu bên cạnh, về đội bóng xe lăn của câu lạc bộ, và về thị trấn đã phải vật lộn trong thời kỳ hậu công nghiệp. Bản thân xứ Wales cũng là một nhân vật trong câu chuyện.” — Theo tạp chí The Athletic
Áp dụng cho bóng đá Việt Nam
Các CLB V-League có thể học hỏi cách xây dựng câu chuyện truyền thông từ mô hình này:
- Kết nối với lịch sử và văn hóa địa phương
- Xây dựng nội dung về người hâm mộ, không chỉ về cầu thủ
- Phát triển các series phim tài liệu về hành trình của CLB
- Tạo điểm nhấn về những đóng góp cho cộng đồng
“Hoàng Anh Gia Lai là một ví dụ tốt ở Việt Nam khi họ đã xây dựng câu chuyện về ‘Bầu Đức’ và học viện HAGL-Arsenal-JMG, tạo nên thương hiệu riêng biệt. Tương tự, Hà Nội FC cũng có thể kể câu chuyện về thế hệ vàng của họ với Quang Hải, Đức Huy, Duy Mạnh.” — Đào Huy Cường, Giám đốc truyền thông thể thao
3. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng
Chưa đầy một năm sau khi đến, chủ sở hữu mới của Birmingham City đã mua 48 mẫu đất để xây dựng sân vận động mới.
Đó là một tuyên bố về tham vọng khi dự án phát triển ‘Khu thể thao’ trên một địa điểm chưa được sử dụng hết tiềm năng gần trung tâm thành phố ước tính có giá từ 2-3 tỷ bảng (2,6-4 triệu đô la).
Tiền cũng được chi để cải tạo sân vận động St Andrew’s và khu tập luyện.
Wrexham cũng có kế hoạch sân vận động riêng.
Câu lạc bộ hy vọng sẽ sớm bắt đầu xây dựng khán đài Kop mới với sức chứa 5.500 chỗ ngồi, gần đây đã công bố thiết kế cập nhật lấy cảm hứng từ truyền thống gạch đỏ của Wrexham.
| CLB | Dự án phát triển | Chi phí ước tính | Lợi ích chính |
|---|---|---|---|
| Birmingham City | Khu Thể thao mới | 2-3 tỷ bảng | Sân vận động hiện đại, trung tâm thương mại |
| Wrexham | Khán đài Kop mới | Chưa công bố | Tăng sức chứa, bảo tồn giá trị lịch sử |
| CLB Hà Nội | Cải tạo sân Hàng Đẫy | 150 tỷ đồng | Nâng cấp tiện nghi, đáp ứng tiêu chuẩn AFC |
| HAGL | Học viện bóng đá | 200 tỷ đồng | Đào tạo trẻ, phát triển tài năng |
Bài học cho các CLB Việt Nam
“Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng là yếu tố then chốt để phát triển bền vững. Tại Việt Nam, các CLB như Nam Định với sân Thiên Trường, Hà Nội FC với sân Hàng Đẫy cần được đầu tư nâng cấp để tạo trải nghiệm tốt hơn cho người hâm mộ, thu hút sự quan tâm từ nhà tài trợ.” — Trương Anh Tú, chuyên gia phát triển bóng đá
4. Xây dựng phong cách chơi rõ ràng
Lối chơi thận trọng của Parkinson đã vấp phải chỉ trích ngay cả khi đội của ông vươn lên qua các giải đấu, nhưng cách tiếp cận của ông đã mang lại cho Wrexham một khuôn khổ rõ ràng để xây dựng.
Chỉ có Birmingham là để thủng lưới ít hơn The Red Dragons mùa này trong khi thủ môn Arthur Okonkwo đã giữ sạch lưới 18 trận, đứng thứ hai ở League One sau… Ryan Allsop của Birmingham.
Tương tự, Chris Davies cũng đã mang đến cho đội bóng của mình một phong cách chơi dễ nhận biết.
Dưới sự dẫn dắt của cựu trợ lý của Brendan Rodgers và Ange Postecoglou, Blues đã phát triển mạnh mẽ với lối chơi tấn công sở hữu bóng đầy quyết liệt, có khả năng tạo ra những khoảnh khắc ma thuật ở khu vực tấn công.
“Tại V-League, CLB Hà Nội là một ví dụ tốt về việc xây dựng phong cách chơi rõ ràng với lối đá kiểm soát bóng, tấn công đa dạng. Ngược lại, nhiều CLB khác thường xuyên thay đổi triết lý khi thay HLV, khiến đội bóng thiếu đi sự ổn định và bản sắc.” — Phan Anh Tú, nhà phân tích chiến thuật bóng đá Việt Nam
5. Tiếp tục phát triển và thích ứng
Mùa giải này, bộ đôi Mullin và Palmer – những ngôi sao của các mùa giải ở National League và League Two – đã trở thành một phần của đội hình luân chuyển tấn công cùng với Steven Fletcher và Jay Rodriguez, hai tiền đạo có kinh nghiệm thực sự ở cấp độ cao.
Okonkwo đến từ Arsenal để thay thế Mark Howard làm thủ môn số 1 của Wrexham.
Tiền đạo Sam Smith đến từ Reading với mức phí kỷ lục của câu lạc bộ.
Parkinson cũng thay đổi đội hình giữa mùa giải, từ bỏ hệ thống hai tiền đạo đã hoạt động rất tốt cho ông cho đến thời điểm đó.
“Với hai tiền đạo, nó đang khiến chúng tôi… tôi sẽ không nói là trở nên dễ đoán, nhưng chúng tôi cần thích ứng, đặc biệt là khi có bóng,” — Parkinson chia sẻ
Sự thay đổi của Birmingham ít dần dần hơn nhiều, với việc ký hợp đồng với 17 cầu thủ mới vào mùa hè năm ngoái, mang đến cho Davies tài năng anh cần để đưa câu lạc bộ đi đúng hướng.
Jay Stansfield là bản hợp đồng đắt giá nhất, với mức phí kỷ lục giải đấu 15 triệu bảng.
Tuy nhiên, cầu thủ 22 tuổi này đã chứng minh mức phí đáng kinh ngạc như vậy là xứng đáng bằng cách ghi 19 bàn thắng trong 34 trận đấu giải đấu.
Bài học cho các CLB V-League: Từ quản lý đến chiến lược phát triển
Tầm quan trọng của đào tạo trẻ
“Để phát triển bền vững, các CLB V-League cần đầu tư mạnh vào hệ thống đào tạo trẻ, như mô hình của Học viện HAGL JMG, PVF hay Trung tâm đào tạo trẻ Viettel. Đây là nền tảng để xây dựng đội bóng mạnh trong tương lai và tạo nguồn thu từ việc bán cầu thủ.” — Lê Hùng Dũng, cựu Chủ tịch VFF
Các CLB như HAGL, Viettel và Hà Nội FC đã thành công với mô hình này khi họ liên tục đưa các tài năng trẻ lên đội một và thậm chí đưa ra thị trường quốc tế như trường hợp Nguyễn Công Phượng, Nguyễn Quang Hải hay Đoàn Văn Hậu.
Xây dựng thương hiệu và cộng đồng người hâm mộ
Một trong những thành công lớn nhất của Wrexham là việc tạo ra cộng đồng người hâm mộ toàn cầu thông qua series tài liệu “Welcome to Wrexham“.
Điều này đã giúp CLB tăng doanh thu từ bán áo đấu và các sản phẩm thương mại khác một cách đáng kể.
Các CLB V-League cũng có thể áp dụng chiến lược tương tự:
- Tạo nội dung hấp dẫn trên các nền tảng mạng xã hội
- Phát triển các chương trình tương tác với người hâm mộ
- Xây dựng hình ảnh cầu thủ gần gũi với công chúng
- Tổ chức các hoạt động cộng đồng ý nghĩa
Quản trị CLB chuyên nghiệp
“Một trong những điểm yếu lớn nhất của bóng đá Việt Nam là mô hình quản trị CLB. Nhiều đội bóng vẫn hoạt động theo kiểu ‘gia đình trị’, thiếu tính chuyên nghiệp và minh bạch. Học hỏi mô hình quản trị doanh nghiệp của các CLB Anh và Mỹ là điều cấp thiết.” — Phạm Thanh Hùng, chuyên gia quản trị thể thao
Các CLB V-League cần áp dụng mô hình quản trị chuyên nghiệp với:
- Hệ thống phân quyền rõ ràng
- Bộ phận tuyển trạch chuyên nghiệp
- Chiến lược tài chính bền vững
- Kế hoạch phát triển dài hạn thay vì chạy theo thành tích ngắn hạn
Bài học từ thành công của bóng đá Anh cho V-League
Thành công của Wrexham và Birmingham City cho thấy với chiến lược đúng đắn, sự đầu tư bài bản và tầm nhìn dài hạn, các CLB có thể vươn lên mạnh mẽ từ những thời điểm khó khăn.
Các CLB V-League như Nam Định, HAGL, Hà Nội FC hay Viettel có thể áp dụng nhiều bài học từ mô hình này để phát triển bền vững và nâng cao chất lượng bóng đá Việt Nam.
“Bóng đá Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển mình. Chúng ta cần những nhà quản lý có tầm nhìn, sẵn sàng đầu tư dài hạn vào đội bóng, không chỉ về tài chính mà còn về chiến lược và hệ thống. Những bài học từ Wrexham và Birmingham cho thấy làm thế nào để biến một CLB truyền thống thành thương hiệu toàn cầu.” — Trần Quốc Tuấn, Phó Chủ tịch VFF
Thăm dò ý kiến người hâm mộ
Bạn nghĩ CLB V-League nào có tiềm năng áp dụng mô hình phát triển như Wrexham?
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận hoặc tham gia khảo sát trên trang Facebook chính thức của chúng tôi với hashtag #BàiHọcBóngĐá và #V-League2025.
Chuyên gia dự đoán
Theo dõi phân tích chuyên sâu từ các chuyên gia bóng đá về tiềm năng phát triển của các CLB V-League trong loạt bài “Tương lai bóng đá Việt” sắp được đăng tải trên kênh YouTube chính thức của chúng tôi.
